Edirne – Tütünsüz baba sokakta. Edirne Teknik ve Endüstri meslek lisesi’nin arkasında
Asıl ismi Ahmed Rıdvani olup II. Beyazıd Han devrinde baş defterdar olarak görev yapmıştır. 1499 yılında vefat eden Tütünsüz Baba‘nın tekkesi günümüze ulaşamamıştır. Bu isimle anılmasının sebebi ;
Ordunun Avrupa içlerinde sefer gittiği günlerdir. Ordu çok acele hareket etmektedir., ordu mola verir, yemeğin hemen yenmesi gerekir. Ancak odun bulunamaz. Çaresiz kalmışlardır. Ordu içinde hal sahibib bir zat , kazanların altına mum koymalarını söyler i Mum koyarlar ve yemekler hemen pişer. Bundan sonra bu zata Tütsüsüz (dumansız) pişirdiği için Tütsüsüz Baba derdeler bugün yanlış olarak Tütünsüz Baba denmektedir. Bu zata savaşta kelle koltukta fütursuzca savaştığı için Fütursuz Baba da denmektedir.
Tütünsüz Baba Tekkesi ( Şeyh Ömer Tekkesi )
Şeyh Sebabaddin Dede Efendi, Tütünsüz Baba Sultan ve Semahaddin Tekkesi adlarıyla da bilinen Şeyh Ömer Tekkesi; Çavuş Bey Mahallesi, Tütünsüz Sokak’ta yer almaktaydı. Yenişehir Feneri Mevlevihanesi Şeyhi Hasan Dedenin oğlu Şeyh Ömer tarafından yaptırılan tekke, ahşap çatılı olup, Kadiri tarikatına bağlıdır.
İnşa tarihi kesin olarak bilinmeyen tekkenin, H.888/M.1483 tarihli türbe vakfiyesi bulunmaktadır. R.Melül Meriç, Şeyh Ömer Tekkesinin, 27 Teşrin-i Evvel 1929 da satılması için 113 numaralı karar verildiğini, 131 numaralı kararla 16 Teşrin-i sani 1929’da Debbağ Ahmed’e satıldığını, ayrıca 121 numaralı kararla 12 Mart 1931 Perşembe günü’de enkazının açık arttırmaya çıkarılarak 395 liraya Keresteci Ali’ye satıldığını belirtmektedir.
Kaynaklarda medrese ve türbeden meydana geldiği belirtilen tekkeden günümüze, aynı adlı yerde, bir hazire içinde Tütünsüz Baba Türbesi adıyla bilinen bir türbe bulunmaktadır. H.924/M.1519 yılında Rıdvan Ahmed Bey için inşa ettirilen türbenin banisi belli değildir. Tütünsüz Baba Sultan adıyla da bilinen tekkeden dolayı burada bulunan türbenin tekkeye ait olabileceği düşünülmektedir.
Etrafı bahçe duvarlarıyla çevrili hazireye basık kemerli bir kapıdan girilmektedir. Basık kemerin üstünde tuğladan ikinci bir basık kemer ve ortasında ise dışa taşkın mermer bir kilit taşı bulunmaktadır. Kapının yanında tek cepheli dikdörtgen planlı bir çeşme yer almaktadır. Küfeki taş malzemeye sahip çeşmenin ön cephesinde sivri kemerli oldukça sade ve küçük bir niş içersinde dört adet musluk deliği bulunmakta olup ortadakinin borusu görülmekteçiir. Betonarme üst örtüye sahip çeşmenin önünde yarısı kırılmış muhdes bir yalağı bulunmaktadır. Akmaz durumdadır.
Oniki gen planlı türbe; üç sıra yatay, bir sıra dikey tuğla arasına bir sıra düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir. Üzeri kubbeyle örtülüdür. Kubbe altına, duvarların dışa açılmasını önlemek amacıyla olduğu sanılan iki sıra halinde metal bir çember yer almaktadır. Oniki genin her bir kenarında tuğladan sivri birer hafifletme kemeri bulunmaktadır. Türbede altı adet altta ve on iki adet de tepe penceresi olmak üzere iki sıra pencere dizisi görülmektedir.
Türbeye giriş, geniş bir yağmur saçağı altında, tuğla bir sivri kemer içinde Tütünsüz Baba Türbesine giriş mermerden basık kemerli bir kapı açıklığı ile sağlanmaktadır. Kapı üzerinde Celi sülüs hatlı Arapça bir inşa kitabesi vardır. İki satırlık bu kitabeden Rıdvani Ahmed Bey’in H.925/M.1519 tarihinde öldüğü anlaşılmaktadır . Ölümünden 36 yıl önce hazırlanan vakfiyesinden dolayı türbenin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. kapalı olduğundan içine girilemeyen türbede, ahşap bir cenazelik kısmının olduğu, altta üç üstte iki olmak üzere toplam beş sandukanın yer aldığı bilinmektedir. Orijinal sandukaların 1958 yangınında yandığı belirtilen mezarların Rıdvani Ahmed Bey ve eşi ile çocuklarına ait oldukları ileri sürülmektedir.
Kaynaklar;
Türkiye Gazetesi , Batı Anadolu evliyaları cilt 2
Necati Seçkin , Edirne Evliyaları , 1971
Edirne Tekkeleri , N. Çiçek Akçıl , Edirne Valiliği Kültür yayınları