Hacı Abdullah Efendi Türbesi ; Konya – Seydişehir’de Seyyid Harun-u Veli hazretlerinin 50 mt yakınında
Muhammed Kudsi Bozkıri hazretleri’nin Halifesi
Hacı Abdullah Efendi (k.s.) Silsile-i Şerifi
1. Hz. Seyyid-i Kâinât Muhammed-i Mustafa (sas.)
2. Hz. Ebû Bekir (ra.)
3. Hz. Selmân-ı Fârisî (ra.)
4. Hz. Kasım İbni Muhammed (ks.)
5. Hz. Câfer-i Sâdık (ks.)
6. Hz. Bâyezid-i Bistâmî (ks.)
7. Hz. Ebu’l-Hasen-i Harakânî (ks.)
8. Hz. Ebû Ali-i Fâremedî (ks.)
9. Hz. Yusuf-ı Hemedânî (ks.)
10. Hz. Abdülhâlık-ı Gücdüvânî (ks.)
11. Hz. Ârif-i Rivgerî (ks.)
12. Hz. Mahmud İncir-i Fağnevî (ks.)
13. Hz. Ali-i Râmitenî (ks.)
14. Hz. Muhammed Baba-ı Semmâsî (ks.)
15. Hz. Emir Külâl (ks.)
16. Hz. Şâh-ı Nakşibend Muhammed Bahâüddîn (ks.)
17. Hz. Alâeddîn-i Attar (ks.)
18. Hz. Yakub-ı Çerhî (ks.)
19. Hz. Ubeydullâh-ı Ahrâr (ks.)
20. Hz. Muhammed Zâhid (ks.)
21. Hz. Muhammed Derviş (ks.)
22. Hz. Hâcegi-i Emkenegî (ks.)
23. Hz. Muhammed Bâkî (ks.)
24. Hz. İmam Rabbânî Ahmed Fâruk es-Serhendî (ks.)
25. Hz. Muhammed Ma’sûm (ks.)
26. Hz. Şeyh Seyfüddin (ks.)
27. Hz. Seyyid Nur Muhammed-i Bedvânî (ks.)
28. Hz. Şemsüddin Cân-ı Cânân-ı Mazhar (ks.)
29. Hz. Şeyh Abdullâh-ı Dehlevî (ks.)
30. Hz. Mevlânâ Ziyâüddin Hâlid-i Bağdâdî (ks.)
31. Hz. Şeyh Muhammed Kudsi Bozkıri (ks.)
33. Hz. Hacı Abdullah Efendi (ks.)
1222/1807 yılında Bozkır’ın Karacahisar Köyü’nde dünyaya geldi. Babası Yegen Efendi diye tanınan Seyyid Mehmet b. Ali’dir. Annesi ise Karacaardıçlı Zeynep Hanım’dır. Ailesinin tek çocuğu olan Abdullah Efendi, küçük yaşlarda annesini, beş yıl kadar sonra da babası Mehmet Efendi’yi kaybetti. Üvey annesinin yanında sıbyan mektebini bitirdikten sonra, babasının talebelerinden birisi onu, Hocaköy’de Memiş Efendi’nin medresesine kaydettirdi. Abdullah Efendi bundan sonra tamamen Memiş Efendi’nin terbiye ve tedrisinde yetişti.
Memiş Efendi, bu çok sevdiği talebesini, vefat eden Şeyh Nuri Efendi’nin dul kalan eşi Arife Hanım’la evlendirerek, talebe yetiştirmek üzere genç yaşında Seydişehir’e gönderdi.
1833 yıllarında Seydişehir’e gelerek müderrisliğe başlayan Abdullah Efendi, Şeyh Nuri Efendi Medresesi’nde talebe yetiştirmeye başladı. Oğlu Hacegan Efendi de medrese tahsilini tamamlayarak babasına yardımcı oldu.
Bu sıralarda Memiş Efendi, Seydişehir’in Çavuş köyüne gelip yerleşti. Bundan sonra medresesini oğullarına bırakan Abdullah Efendi sık sık hocası Memiş Efendi’yi ziyaret etmeye ve yanında kalmaya başladı.
Memiş Efendi, zahirî ilimlerde eşsiz bir âlim olan Abdullah Efendi’ye, tasavvuf ilmini de öğretti. Abdullah Efendi, Hocasının vefatından sonra tamamen kendisini ibadet, itikâf ve ezkara verdi. Bu hâli tam on altı yıl devam etti.
Bu dönemde Nakşî şeyhi olarak ünü bütün Türkiye’ye yayıldı. Anadolu’nun dört bir tarafından halk akın akın onu ziyarete gelmeye başladı. Zamanının devlet büyüklerinin de sevgi ve itibarını kazandı. II. Abdülhamit Han’ın bile kendisini gizlice iki defa ziyarete geldiği rivayet edilmektedir. Kerameti zahir evliyadan kabul edilen Abdullah Efendi, bir ara hac görevini de ifa etmiş ve 1901 yılında vefat etmiştir. Hıdır Mescidi denilen bugünkü türbesinin bulunduğu yere defnedilmiştir.
Otuz altı yıl müderrislik, otuz dört yıl da Nakşibendî Tarikatı’nın şeyhliğinde bulunan Abdullah Efendi, pek çok halife yetiştirmiş ve bunlar vasıtası ile tarikatının yayılmasına vesile olmuştur. Türbesi çok ziyaret edilen ziyaretgâhların başında gelir.
Abdülaziz Mecdi Efendi’nin naklettiğine göre, Ayaşlı Şakir Efendi’nin cezbeye tutularak tasavvuf yoluna gireceğini Abdullah Efendi önceden haber vermiştir. Şu hikmetli sözler ona aittir:
“Lisanda olan kelime-i tevhit arızidir. Ölüm halinde faydası olmaz. Tevhidin kalbî olması da lâzımdır.”
“Size zulmetmemeleri için, ehlinin gayri yanında hakikatleri söylemeyin.”
“Hakikati de ehlinden gizlemeyin. Eğer gizlerseniz, onlara zulmetmiş olursunuz.”
Hacı Abdullah Efendi’nin öğrenci ve halifelerinden bazıları şunlardır;
1- Hacı Hacegan Efendi
2- Çerkeşli Hacı Hilmi Efendi (Cidde’de vefat etti.)
3- Abdülaziz Mecdi Tolun
4- Sivaslı Ali Kemali Efendi (1920’de Delibaş ayaklanmasında şehid edilmiştir. Kabri Üçler mezarlığındadır.)
5- Ayaşlı Şakir Efendi (1917’de vefat etmiştir. Kabri Şems mezarlığında idi.)149
6- Bergamalı Hacı Abdullah Efendi
7- Eskişehirli Hacı Abdullah Efendi ( 11 yıl aralıksız üç aylarda Seydişehir’de Hacı Abdullah Efendinin yanında erbaine girmiştir.)
8- Akseki Çimili Kara Hafız Hacı Osman Efendi; (Çimili Ahmet Fevzi Efendi (1856–1952)nin babasıdır)
9- Çumralı Hacı Hüseyin Efendi
10- Vilayet muhasebesinden Osman Efendi
11- Denizli Yatağanlı Müderris Mehmed Efendi (1842-1916).
Hacı Abdullah Efendi’den devam eden bazı silsileler ise şöyledir
1- Hacı Abdullah Efendi – Abdülcelil Akhisari – Muhammed Zühdü Asmacı (Manisa) – Ahmed Müştak İlban Recebi (Manisa)154
2- Hacı Abdullah Efendi – Ahmed Hilmi Tarsusi – Hacı Abdullah Sıddık Mersini – Hacı Huriye Emret – Hacı Gülsüm155
3- Hacı Abdullah Efendi – Halil Develioğlu
Bu kol Biberiye Tarikatı olarak da bilinir. Halil Develioğlu önceleri Rufai, Kadiri ve Bektaşi tarikatında iken sonraları Hacı Abdullah Efendi’ye mürit olmuştur. Biberiye tarikatı denmesinin sebebi yemeklerinde acı biber yiyerek çile çıkarmalarından dolayıdır.
Kaynaklar
Kaynak( Allah bu çalışmaları yapanlardan razı olsun. Ebedi saadet nasip etsin. Amin)
Muhammed Kudsi Bozkıri, Yrd. Doç. Dr. İsmail Bilgili – Ahmet Çelik [/toggle]