manisa – kırkağaç – sarı ağa mahallesindeki eski kabristansda yol kenarında
Hacı Süleyman Efendi tarafından yaptırılan ve ismiyle anılan medrese Sarı Ağa Mahallesindedir. Ayanzade Süleyman Efendi ile karıştırmamak için Hacı Süleyman Efendi veya Büyük Süleyman Efendi ismiyle yad edilen zattır. 1904 yılında dersiamları Hacı Süleyman Efendi ve Hacı Mehmed Efendi’dir. Bursalı Mehmed Tahir eserinde şunları yazar. “Asr-ı ahîr efâzılından bir zat olup Kırkağaçlıdır. Bidayeti tahsili meşâhîr-i füzelâdan Alaşehirli Hacı İbrahim Efendi’den nihayeti Mevlânâ Hadimi’nin torunu ile Konya ulemasından müfti Molla Efendi’dir. İkmal-i tahsilden sonra memleketine avdetle neşr-i ilime başlayub üç defa icazet vermeğe muvaffak olmuşdur. 1268 (1852) tarihinde irtihal ederek Eski Mezarlık denilen kabristan’da yol kenarına defn edildi. Bu havalice Kırkağaç’ın makarr-ı ulema vasfıyla şöhretine bais vücud-ı fâzilâneleri olmuşdur. Kütüb-ü mevcudeleri nam-ı fazilânelerine mensub medresenin vasatındaki kütübhanede mevkûfdur. Asarı ilmiyelerinden ilm-i adab-i münazara’dan Karatepeli Hâşiyesi matbu Mecami lil Hadimi, Şerhu Hatimetul Usul gayri matbudur. Tarikat-ı Nakşibendiye’den müstahlifdirler.”
Kendisi İmam-ı Hadimi’nin torunundan icazet-i mutlaka ve hilafet-i irşad alarak Kırkağaç’a gelmiştir. Hâdim Şeyhleri Nakşi Müceddidi kolundan olup bugün Türkiye’de Nakşiliğin Müceddidi ekolü Silistreli Süleyman Hilmi Tunahan Efendi’nin talebeleri tarafından temsil edilmektedir. Kırkağaç’a döndükten sonra Sarı Ağa Mahallesinde Hacı Süleyman Efendi medresesini kurmuştur. Medreselerin kapatıldığı 1925 yılına kadar bu medresede eğitim öğretim devam etmiş ve medresenin son dersiamı Karakaşzade Efendi Hazretleri olmuştur. Hacı Süleyman Efendi’den sonra irşad vazifesine Yeğen Osman Efendi, ondan Ayanzade Süleyman Efendi ve ondan da Karakaşzade Efendi ve Musahocalı Mehmet Hilmi Efendiler geçmişlerdir. Yeğen Osman Efendi’nin talebelerinden birisi Ayanzade Hoca diğeri de Danacı Hafız’dır. Bugünkü Danacı Camii’ni İsmet Paşa devrinde satın alarak yıkılmaktan kurtaran kişi Danacı Hafız’dır.
Anlatılır ki, Hacı Süleyman Efendi’nin ilmine Kırkağaç’taki gayrimüslimler bile saygı gösterirlermiş. Hatta Karekin Efendi’nin babası Kirkor Efendi Hacı Süleyman Efendi’yi görünce kendisinden kaçarmış. Kirkor Efendi Hacı Süleyman Efendi’nin çarşıda uzaktan sarığını görse yolunu değiştirirmiş. Sebebi sorulduğunda da, “Bu hoca beni Müslüman edecek. Biraz dinledim nerdeyse Müslüman oluyordum. Elinden zor kurtuldum”, dermiş
Kaynaklar ; Manisa Evliyaları , Abdulhalim Durma
