Eskişehir – Merkez – Ortaca Köyü Kabristanı

Türbe, plan, örtü, destek sistemi ve malzemesine göre  14. yüzyıla tarihlenmektedir. Köyün bugünkü mezarlığı içerisinde yer alan kare planlı yapı, tek katlı ve kubbe örtülüdür.

Dıştan kırma çatı ile örtülü 5.14 m. çapındaki kubbe, beden duvarlarından içeride başlayan sekizgen kasnağa oturmaktadır. Kubbeye geçiş hafif sivri kemerli tromplarla sağlanmıştır. Yapının kuzey cephesinde, batı köşeye açılmış dikdörtgen biçimli bir kapı bulunur. Doğu ve güney cepheleri sağırdır. Batı cephe ekseninde dikdörtgen biçimli bir pencere yer alır.

Cephe düzenlemesinde görülen kapı ve pencere biçimleri iç mekana aynen yansımaktadır. Güney duvar ekseninde hafif sivri kemerli yarım yuvarlak kesitli bir mihrap nişi yer almaktadır. Yapının içerisinde doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen prizma biçiminde beş sanduka bulunmaktadır. Sandukalardan dördü, kuzeyden güneye doğru art arda sıralanmıştır. Ayak kısmı doğu duvarına çok yaklaştırılmış beşinci sandukanın doğu duvar ekseninin kuzeyinde yer aldığı görülür. Tüm duvarlarda düzenli teknikte moloz taş, kubbe örgüsünde düz istifle tuğla, kubbe kaplamasında Mar. ilya kiremidi, duvarların iç ve dış yüzeylerinde sıva ve yeşil renkte badana, pencere kasasında ahşap, kapı kasası ve pencere parmaklıklarında demir kullanılmıştır. Yapıda süsleme yoktur.

Kaynak ; Eskişehir Zaviye ve Türbeleri , Anadolu üniversitesi, Prof Dr. Erdal Altınsapan – Doç. Dr. Canan Parla .
Eskişehir Mevlevihanesi , Kesit Yayınları , Dr. Hasan Hüseyin Adalıoğlu – Nizamettin Arslan