Molla Abdullah El – Bingoli (Dalar )

tarafından
1330
Molla Abdullah El – Bingoli (Dalar )

Molla Abdullah Dalar 1923 Yılında Bingöl’ün Genç ilçesine bağlı Sarısaman köyünde dünyaya geldi. Babasının Mahmut dedesinin adı Muhammed’dir. Ticaretle uğraşan babası Genç ilçesinin zenginlerinden idi. Molla Abdullah medrese tahsiline kadar ailesiyle birlikte kalmış, kardeşlerin büyüğü olması hasebiyle babasına yardımcı olmuştur. Askerlik vazifesini yerine getirdikten sonra ilim tahsili için gurbet yolculuklarına başlamıştır. Evlendikten sonra ailesini de yanına alarak Muş’un farklı köylerinde ilim ve irşad faaliyetlerinde bulunmuştur.

Seyda Molla Abdullahi Muş’ta medrese eğitimine devam ederken hocası Seyda Molla Mahfuz’la birlikte Oxin’e gidip bazı zaman dilimlerinde orada kalıp dersler okuyordu. Oxin’de Hâlidî geleneği halifelerinden Muhammed Diyauddin’in (Hazret) halifesi Şeyh Alauddin’in yanında Nakşibendî tarikatına intisap etti. Şeyh Alauddin’in vefatından sonra başka kimseye intisap etmedi. İlim tahsilini bitirdikten sonra Muş’un Sürügüden (Xırbe) köyünde bir yandan irşad faaliyetlerinde bulunuyor diğer yandan medresede öğrenci yetiştiriyordu. Bu yıllarda tasavvuf eğitiminden uzak kalmasından kaynaklanan manevi bir boşluk hissetti ve bu boşluğu doldurmak için bazı arayışlar içerisinde oldu. 1966 yıllarında bir mürşit bulmak için önce Hicaz’a gitti. Üç ay orada kaldıktan sonra Suriye’nin başkenti Şam’a geçti. Burada da aradığını bulamayan Molla Abdullah, Hazne’de Şeyh Ahmet’i Haznevî’nin oğlu Şeyh Alauddîn Haznevi’nin yanına giderek orada tasavvuf eğitimine başladı. Yaklaşık üç yıl amel eden bu eğitimden sonra Şeyh Alauddîn tarafından kendisine Halifelik verildi. Şeyh Alauddin’in vefatından sonra oradan ayrılarak Türkiye’ye geri döndü. Geri döndüğünde tarikat faaliyetinden ziyade medreseler kurarak eğitim hizmetinde bulunmayı, ilim adamı yetiştirmeyi ve topluma dinin zarurilerini anlatmak suretiyle irşat etmeyi tercih etti.

İlginizi Çekebilir  Şeyh Abdulhamid Haziyani

Molla Abdullah Bingöli ( Dayar ) Silsile-i Şerifi

Doğu ve Güneydoğu’nun farklı yerlerinde bir müddet fahri, daha sonra resmi olarak hizmet yapmıştır. Emekli olduktan sonra Gaziantep’e yerleşmiş orada medrese eğitimi vermeye başlamış günümüzde halen faal olan bir medrese inşa etmiştir. Gaziantep’te ilmi faaliyetler yapmakla birlikte daha önce görev yaptığı Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde bir büyük bir medrese inşa etmiş, ömrünü geri kalan kısmını bu iki şehir arasında geçirmiştir. Günümüzde oğlu Molla Muhammed Dalar idaresinde Gaziantep’te iki, Kırıkhan’da bir medrese olmak üzere ilmi faaliyetler devam etmekte olup bu medreselerde her yıl onlarca öğrenci ilmi icazet almaktadır.

Zamanını hep ilim ve irşat yolunda hizmet etmekle geçiren molla Abdullah hayatının son dönemlerinde kalp rahatsızlığına yakalandı. Belli aralıklarla tedavi görüyordu. En son gittiği Ankara’da tedavi görürken 22 Temmuz 2002 tarihinde rahmeti rahmana kavuştu. Molla Abdullah, “Dünyada beni en çok sevindiren şeylerden birisi de dünya malını miras olarak bırakmamamdır” diyordu. O, dünya malını miras olarak bırakmadı fakat geride Müslümanlara İslami değerleri aktarmaya çalışan yüzlerce öğrenci ve onu tanıyan binlerce kişinin hafızala-rındaki İslami öğütleri miras olarak bırakmıştır.

İlginizi Çekebilir  Şeyh Bahauddin Rındaliyani

Kaynak; Mevlana Halid Bağdadi sempozyumu , 04-05 Mayıs 2017 , Bir Halidi Müderris: Molla Abdullah El – Bingöli ve İlmi Faaliyetleri , Abdullah Bedeva