istanbul – sarıgazi

Üsküdar Sarıgazi Mahallesi’nde, aynı isimli cami­nin sağında yer alır. Mustafa Dede, Sarı Kadı Mehmed Dede Efendi’nin oğludur ve babasıyla birlikte İstanbul’un muhasa­rasında ve alınmasında bulunmuştur. Fethi takiben kendileri­ne temlik edildiği sanılan bu köye yerleşen Mustafa Dede 887 (1482) tarihinde vefat ederek türbesine defnedilmiştir. (Baba­sının kabri ise caminin kıblesi yönünde 500 metre kadar ileride, Çayönü adı verilen mevkidedir.)

Yığma taştan yapılan türbe ahşap çatılıdır. Kapısı önünde dört ahşap sütunun taşıdığı bir revak ve üzerinde bir kitabe vardır:

“Mader-i Sultan Selim Han ibn -i Sultan Mustafa
Mihrişah Sultan vala himmet -i re’fet meab
Kesb-i ruhaniyyet -i ervah- ı ehlullah içün
Eyledi türbe- i ranayı tamire şitab, 1208 “

Kitabeden öğrendiğimize göre türbe 1208 (1793) yılında tamir edilmiştir. Türbenin içinde Mustafa Dede’ nin ahşap sandukası ve üzerinde serpuşu bulunur. Sandukasının önüne konulan levhada Mustafa Dede’nin şeceresi anlatılmakta ve H. 887’de vefat ettiği belirtilmektedir. Türbenin batıya bakan cephesinde iki hacet penceresi vardır. Türbenin doğusundaki hazirede medfun olan Şeyh Mustafa Dede‘nin hanımı ve çocuklarına ait kabirlerden günümüze ancak dağılmış kaideleri ulaşmıştır. Sarı Kadızade Şeyh Mustafa Efendi, şeyh’ül hatta­tin olarak bilinen Şeyh Hamdullah’ ın mürşidi olmuş ve ona icazet vermiştir. Sultan Bayezid’in ölümünü takiben, Musta­fa Efendi’nin vefatından 30 yıl kadar sonra Sühreverdiliğin Zeyniye koluna bağlı Sarıgazi’deki bu tekkeye gelerek inziva­ ya çekilen Şeyh Hamdullah, oğluna da çok sevdiği Mustafa Efendi’nin adını vermiştir.

Kaynak ; İstanbul’un 100 Türbesi , Celil Civan , İBB Yayınları .