istanbul – ayasofya  camii avlusu

Ayasofya avlusunun güney köşesinde bulunmaktadır. Türbenin kapısı üzerindeki kitabede padişahın vefat yılı olan 1595 tarihi yazılmış olsa da, daha geç bir tarihte tamamlan­mıştır. Padişah, önce II. Selim Türbesi’nin yanına defnedilmiş, ancak buraya inşa edilen türbenin II. Selim Türbesi’ne fazla ya­kın olması dolayısıyla türbenin inşaatında aksaklıklar çıkmış­tır. Davud Ağa’nın başlattığı inşaat, baş mimarın vefatı üzerine Dalgıç Ahmed Ağa’ya devredilmiştir.

Üç birimli revak ile ana türbeden oluşan yapı altıgen planlıdır. Kubbesi dış duvarlar tarafından taşınmaktadır. İçte altı sütun üstünde duran kubbesiyle baldaken bir yapı mevcuttur. Kuzeydoğu kenarı ana gövdeden dışarı fırlayıp kornişe kadar yükselmektedir. Burada tonozlarla örtülü üç bölümlü revak bulunur. Revak kısmında, niş içindeki kapının iki yanın­daki duvarlar çiniyle kaplıdır. Giriş kapısının kanatları sedef kakmadır.

1978 yılındaki restorasyonla revakın aynalı tonozla­rındaki kalem işleri ortaya çıkarılmıştır.

Türbenin köşelerine yuvarlak mermer sütunlar yer­leştirilmiştir. Bina gövdesi mermerle kaplanmış olup, geniş kubbe kasnağında üç pencere vardır. Türbe içi de atl pencere­lerin aralarında çini işlemeler görülmektedir. Üsetyse çini ayet kuşağı bulunur. Duvarları boydan boya dolaşan ayet kuşağında Besmele-i Şerif ile Tebareke Suresi okunmaktadır. Yazılar beyaz sülüs hatla yazılmıştır. Kubbeye geçiş bölgesinde merkezde düğümlenecek şekilde istiflenmiş çini madalyonlarda celsi sülüs hatla Esma-ül Hüsna görülmektedir. Çinilerin üstleri kalem işleriyle süslenmiştir. İkinci ve üçüncü sıra pencerelerin arasın­ da merkezde düğümlenen şekilde Esma-ül Hüsna yazılmıştır. Kubbe göbeğinde Besmele-i Şerif ile Fatiha Suresi okunur. Bu yazılar Allah ve Muhammed isimlerinin yinelendiği kufi bir şeritle çevrelenmiştir.

Türbede III. Murad ve hasekisi Safiye Sultan dışında kırk sekiz kişi daha medfundur. Bunlar III. Murad’ın kızları, şehzadeleri ile III. Mehmed’in iki kızı ve üç oğlu, I. Ahmed’in şehzadesi Kasım ile Sultan İbrahim’in bir oğlu ile iki kızıdır.

2006 yılında başlanan restorasyon çalışmaları 2009 yılında sona ermiştir.

Kaynak ; İstanbul’un 100 Türbesi , Celil Civan , İBB Yayınları .